Het juridische luik wint in een groot deel van de geneeskunde aan belang door het steeds groeiende aantal richtlijnen die ook steeds ingewikkelder worden. Meer en meer wordt van artsen verwacht dat ze zorg dragen voor het afleveren van de juiste attesten inzake de gezondheid, de geschiktheid of de ziektetoestand van hun patiënten. Een deel van deze patiënten haalt hier dan ook bepaalde voordelen uit, voorzien door de gemeenschap. In het belang van hun patiënt kunnen artsen soms geneigd zijn subjectief te handelen: wat hen zowel strafrechterlijke als tuchtrechterlijke sancties kan opleveren. Bovendien wordt het vertrouwen van de overheid in de artsen hierdoor beschaamd. Het wantrouwen dat ooit aan de basis lag van het systeem van certificaten, breidde zich uit tot diegenen van wie men medewerking verwachtte. Hoe te ontsnappen uitdeze cirkel die het beoefenen van de geneeskunst overschaduwt? In afwachting dat enkelen zich te goeder trouw buigen over de hervorming van het bestaande systeem, blijft het de taak van wie attesten uitschrijft om mogelijke valkuilen te vermijden.
Het doel van dit boek is u te laten kennis maken met de verschillende attesten die u kan uitschrijven naargelang de specifieke noden en omstandigheden. Dit boek wil een vademecum zijn dat artsen bij de opmaak van de attesten begeleidt aan de hand van een uitgebreide reeks voorbeelden. Bij elk model krijgt u verantwoording waarom dit gebruikt wordt en wordt aandacht gegeven aan de mogelijke addertjes onder het gras.
VOORWOORD ........................................................................................ 7
INLEIDING ............................................................................................ 9
1. HOOFDSTUK EEN : ALGEMEENHEDEN GEMEENSCHAPPELIJK VOOR ALLE ATTESTEN.............................................................. 13
1.1. Plaats van het attest in de arts-patiënt relatie ............................ 15
1.2. Het medisch attest ...................................................................... 18
1. Definitie ......................................................................... 18
2. Verklaring ...................................................................... 18
3. Glossarium van de woorden over het medisch attest ..... 18
4. Soorten medische attesten .............................................. 20
5. De techniek van het medisch attest ................................ 21
6. Valkuilen, fouten en onaangename verrassingen met betrekking tot het medisch attest............................. 23
7. Beroepsgeheim en attesten............................................. 27
1.3. Attesteren afhankelijk van de omstandigheden......................... 29
1. Parameters gemeenschappelijk voor alle attesten .......... 29
2. Afhankelijk van de omstandigheden.............................. 29
3. Attesten volgens de wetgeving....................................... 29
2. HOOFDSTUK TWEE : ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN: SEKSUALITEIT, ZWANGERSCHAP, GEBOORTE .......................... 31
2.1. Betreffende seksualiteit.............................................................. 33
2.1.1. Voorhuwelijksattest........................................................ 33
2.1.2. Maagdelijkheidsattest..................................................... 34
2.1.3. Transseksualiteit: geslachtsaanpassing: federale materie.............................................................. 35
2.2. Betreffende zwangerschap ........................................................ 37
2.2.1. Zwangerschaps attest: federale materie .......................... 37
2.2.2. Zwangerschapsattest voor aangepast werk..................... 38
2.2.3. Zwangerschaps attest voor vliegreizen .......................... 39
2.2.4. attest van zwangerschapsafbreking: federale materie.............................................................. 40
2.2.5. Attest van vrijwillige zwangerschapsafbreking: federale materie ...............................................................40
2.2.6. Kunstmatige inseminatie ..................................................42
2.2.7. Medisch begeleide voortplanting ......................................43
2.3. Betreffende geboorte ..................................................................43
2.3.1. Geboorteattest: federale materie ..............................................................43
2.3.2. Kinderbijslag ..................................................................55
2.3.3. Adoptie: federale en gemeenschapsmaterie ..................................60
2.4. Betreffende het moederschap .....................................................63
2.4.1. Verloven die krachtens de federale wettelijke bepalingen kunnen worden toegekend en benodigde medische getuigschriften (Volgens Kind en Gezin).......63
2.4.2. Borstvoedingsattest.........................................................67
2.4.3. Begeleidingsattest...........................................................70
2.4.4. Thuishulp door een vroedvrouw (verloskundige): federale materie ..............................................................71
3. HOOFDSTUK DRIE : ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN - KINDER- EN SCHOOLTIJD.........................................................73
3.1. Schoolverzuim: Gemeenschaps- en deontologische materie......75
3.2. Attesten betreffende geschiktheid om sport te beoefenen : deontologische materie.................................................................78
3.3. Vaccinatie bij kinderen: federale materie .........................................................................80
3.3.1. Verplichte vaccinaties ....................................................80
3.3.2. Aanbevolen vaccinaties..................................................82
3.4. Overdraagbare ziekten: federale en gemeenschapsmaterie..............................................88
3.5. Gevallen van kindermishandeling: federale materie .......................................................................109
3.6. Attesten in het kader van echtscheiding: federale materie .......................................................................112
3.7. Bepaling van opdrachten van de centra voor leerlingenbegeleiding: gemeenschapsmaterie..........................115
3.8. Attesten in buitengewoon en geïntegreerd onderwijs : gemeenschapsmaterie. .............................................................119
3.9. Attest betreffende geschiktheid voor de kwalificatie van kinderverzorg(er)ster : gemeenschapsmaterie .........................122
3.10. Attest van geschiktheid voor studie verpleegkunde: federale materie .......................................................................124
3.11. Onderwijs aan huis...................................................................125
4. HOOFDSTUK VIER : ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN - HET MAATSCHAPPELIJK LEVEN.............................................129
4.2. Justitie: federale aangelegenheid.............................................. 135
4.3. Wapens: Bezit en/of dracht van wapens: federale aangelegenheid .......................................................... 137
4.4. Auto's: Rijgeschiktheid ............................................................ 139
4.5. Luchtvaart: federale aangelegenheid........................................ 205
4.6. Binnenvaart: Geschiktheid om boten te besturen: federale aangelegenheid .......................................................... 211
4.7. Sportbeoefening: Federale of gemeenschaps-materie of deontologische aangelegenheden ........................................ 220
4.8. Personenverzekeringen: federale aangelegenheid.................... 265
Samenvatting Landverzekeringsovereenkomst - Personenverzekeringen............................................................ 269
5. HOOFDSTUK VIJF : GELEGENHEIDSATTESTEN - HET WERK.............................................................................. 281
5.1. Arbeidsongeschiktheid: federale en gemeenschapsaangelegenheid............................... 283
5.2. Arbeidsongevallen: federale aangelegenheid .......................................................... 302
5.3. Beroepsziekten: federale aangelegenheden........................................................ 324
5.4. Gedeeltelijke hervatting van de activiteiten: federale aangelegenheid .......................................................... 352
5.5. Controlegeneeskunde: federale aangelegenheid .......................................................... 353
5.6. Tewerkstelling van een buitenlandse werknemer: federale aangelegenheid .......................................................... 359
5.7. Werken bij de post: regionale aangelegenheid ........................................................ 362
5.8. Werken bij de federale politie: federale aangelegenheid .......................................................... 366
6. HOOFDSTUK ZES : ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN - GEZONDHEID......................................................................... 371
6.1. Vaststelling van slagen en verwondingen: federale materie ....................................................................... 373
6.2. Aangifte van besmettelijke ziekten (met inbegrijp van de seksuele ziekte): federale materie ....................................................................... 396
6.3. Uitkeringen voor personen met een handicap: federale materie ....................................................................... 403
6.4. Integratie van personen met een handicap: communautaire materie ........................................................... 422
6.5. Verhoogde kinderbijslag voor kinderen met een handicap: federale materie .......................................................................436
6.6. Mobiliteitshulpmiddelen: federale materie .......................................................................452
6.7. Witte stok voor blinden en slechtzienden: federale bevoegdheid...............................................................460
6.8. Voorschrijven van geneesmiddelen zonder VHB in België: federale materie .......................................................................461
6.9. Voorschrijven van kinesitherapie: federale materie .......................................................................462
6.10. Voorschrijven van logopedieverstrekkingen: federale materie .......................................................................465
6.11. Voorschrijven van verpleegkundige zorg: federale materie .......................................................................470
6.12. Voorschrijven van orthopedisch materiaal: federale materie .......................................................................481
6.13. Dringende medische hulp aan buitenlander zonder wettig verblijf: federale materie .......................................................................484
6.14. Medische attesten voor een vliegtuigreis .................................486
6.15. Aanvraag van derdebetalersregeling: federale materie .......................................................................488
6.16. Bescherming van de persoon van de geesteszieke: federale materie .......................................................................493
6.17. Voorlopig bewind over de goederen: federale materie .......................................................................498
7. HOOFDSTUK ZEVEN: ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN - NADEREND LEVENSEINDE......................................................503
7.1. Overlijdensattest: federale materie .......................................................................505
7.2. Overlijden en verkeersongeval: federale materie .......................................................................511
7.3. Overlijden door arbeidsongeval: federale materie .......................................................................511
7.4. Overlijden en verzekering: federale materie .......................................................................520
7.5. Overlijden en crematie: Federale en communautaire materie ........................................521
7.6. Overlijden en wegnemen van organen: federale materie .......................................................................525
7.7. Overlijden en autopsie: federale materie .......................................................................528
7.8. Overlijden en euthanasie: federale materie ....................................................................... 530
7.9. Palliatieve thuisverzorging: federale materie ....................................................................... 547
8. HOOFDSTUK ACHT : ATTESTEN NAAR OMSTANDIGHEDEN - VAN PATIËNT NAAR ARTS....................................................... 557
8.1. Inzage in het medisch dossier: federale materie ....................................................................... 559
A. Inzage door de patiënt in zijn medisch dossier ................... 559
B. Inzage in het medisch dossier van een overleden persoon.. 564
8.2. Vertegenwoordiging van de patiënt: federale materie ....................................................................... 566
8.3. Toestemming voor tussenkomsten en behandelingen: federale materie ....................................................................... 568
8.4. Rechten van de patiënt : lijst met documenten die, op verzoek van de patiënt, kan worden toegevoegd aan het dossier ......................................................................... 576
8.5. Verandering van arts : deontologische materie............................................................ 577
8.6. Orgaantransplantatie met levende donor : federale materie ....................................................................... 579
8.7. Zwangerschapsafbreking : federale materie ....................................................................... 592
8.8. Medisch begeleide voortplanting: federale materie ....................................................................... 595
ALGEMENE BIBLIOGRAFIE............................................................... 599
GEBRUIKTE AFKORTINGEN IN DIT WERK ........................................ 601
INHOUDSTAFEL................................................................................ 603